Uniwersał protekcyjny dla Żydów koronnych Jana Kazimierza w związku z pogłoskami o fałszywym mesjaszu

Król Jan Kazimierz Waza zapobiegając potencjalnym niebezpieczeństwom grożącym Żydom koronnym w związku z rozpowszechnianiem druków i obrazów, oznajmujących o pojawieniu się za granicą mesjasza, nakazuje zatrzymywanie na prośbę Żydów koronnych uczestników i prowodyrów niepokojów społecznych. Ponadto w oparciu o poprzednie przywileje król gwarantuje Żydom całkowite bezpieczeństwo w miastach, wsiach, na drogach, w prowadzeniu działalności handlowej, a także podczas odprawiania nabożeństw w synagogach.

Archiwum: Archiwum Państwowe w Lublinie (APL), Archiwum Państwowe w Poznaniu (APP), Centralne Państwowe Archiwum Historyczne we Lwowie

Zespół: Księgi grodzkie kaliskie, Księgi grodzkie lubelskie (CL), Księgi grodzkie lwowskie (Fond 9)

Sygnatura: APP, Kaliskie Gr. 287, s. 578r-580v, CGIA Lwów, Fond 9, op. 1, sp. 417, s. 1176 -1181, APL, CLRMO 92, k. 506-508.

Język: polski

Data wytworzenia: 04.05.1666

Miejsce powstania: Warszawa

Nazwy geograficzne: Kalisz, Lublin, Lwów, Warszawa

Nazwiska: Jan Kazimierz Waza, Mojżesz Markowicz, Sabbataj Zwi

Uwagi:

Uniwersał wydany w sądzie zadwornym i oblatowany w księgach grodzkich warszawskich dn. 4 V 1666 przez syndyka generalnego Żydów koronnych Mojżesza Markowicza, w aktach grodzkich kaliskich oblatował dn. 10 V 1666 Łazarz, syndyk Żydów kaliskich, a w aktach grodzkich lubelskich oblatował dn. 21 V 1666 Pejsak Majorowicz, syndyk gminy lubelskiej; W księgach grodzkich lwowskich w dn. 14 V 1666 Abraham Żyd przedmiejski lwowski.

Kopia dok. z akt lwowskich CAHJP Jerusalem CD 833.14. Por. H. Gmiterek, Regesty III, s. 170, dok. nr 1005.

Druk: Żydowski samorząd ziemski w Koronie (XVII -XVIII wiek). Źródła, wstęp i oprac. A. Kaźmierczyk, P. Zarubin, Księgarnia Akademicka, Kraków 2019, s. 94-97.

uniwersał